Bedrijfsbodemwaterplan: handvat voor beter bodembeheer

Bodemstructuur, -soort, -chemie en -biologie. Volgens veldbodemkundige Matheijs Pleijter, werkzaam bij Aequator Groen & Ruimte, is een goede afstemming hiertussen van groot belang in grondwaterbeschermingsgebied. “De kenmerken van de bodem zijn van invloed op hoe we de bodem het beste kunnen gebruiken. We hebben altijd gedacht dat we de bodem naar ons hand konden zetten. Nu blijkt dat dit niet altijd gaat en lopen we tegen grenzen aan. Weet wat je van de bodem kunt verwachten en hoe je daarop in kunt spelen in grondwaterbeschermingsgebied. Met een bedrijfsbodemwaterplan geven we de boer inzicht en suggesties voor beter bodembeheer. ”

Bedrijfsbodemwaterplan
Het erkennen van knelpunten lukt alleen door inzicht in de bodem. Volgens Pleijter zijn er drie onderdelen die goed op elkaar afgestemd moeten zijn:

• Bodemfysica: bodemsoort, de bodemhydrologie en bodemstructuur. Dit zijn onderdelen die samenhang hebben met het landschap en zijn vaak terug te vinden in kaarten.
• Bodemchemie: dit zijn de voedingsstoffen en nutriënten in de bodem die van belang zijn voor de groei van het gewas.
• Bodembiologie: de insecten, bacteriën en schimmels die zich in de bodem bevinden. Dit heeft een belangrijke rol in het bodemsysteem, het vasthouden van vocht, de structuur en het beschikbaar komen van nutriënten voor het gewas.

“Wanneer blijkt dat bovenstaande onderdelen niet goed op elkaar afgestemd zijn, ontstaan vaak knelpunten. Denk aan bodemverdichting. Samen met de boer loop ik dan de onderdelen door en kijken we in het veld aan de hand van een profielkuil hoe bijvoorbeeld de bodemstructuur is. Door het nalopen van alle bodemkenmerken en te onderzoeken waar het knelpunt zit, geven we een advies om maatregelen te nemen en zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van het perceel. Daarnaast kan het nemen van een maatregel zorgen voor productieverhoging en uitspoeling vermindering”, aldus Pleijter.

Voorbeelden van maatregelen: bestaande drainage regelbaar maken om te droog of te nat land te sturen, geen kerende grondbewerking om het bodemleven intact te houden, gebruik van groenbemester, rotatie in gewassen en PH waarde verhogen door bekalking.

Profielkuil
Eind vorig jaar bekeken we bij Waterwijs Boeren deelnemer Hans te Grotenhuis in De Heurne een profielkuil op zijn perceel. “Het is mooi om eens te zien hoe de grond er aan toe is qua beworteling, verschillende lagen, eventuele storende lagen en droogte bijvoorbeeld. Het meeste weet je eigenlijk wel. Dit inzicht is een bevestiging van wat je weet of wat je vermoed. Hoewel, we zagen dat sommige graswortels op 1.20 m diep zaten, dat wist ik niet en was dus nieuw voor mij.”

Als tip voor andere Waterwijsdeelnemers geeft Hans het volgende: “Als je zo bewust bezig bent met je grond realiseer je je dat je er zuinig op moet zijn. Je moet het positief bewerken, het niet verstoren of kapot maken. Door bijvoorbeeld bewerking met zware machines in het voorjaar kunnen storende lagen optreden. Het is nuttig om door die profielkuil eens te zien hoe je grond is samengesteld. Zo’n bedrijfsbodemwaterplan geeft wel inzicht. De andere kant is dat we op zandgrond ook gewoon regen nodig hebben. Anders valt er weinig te bewerken en te groeien.”

Meer informatie
Wil jij ook een bedrijfsbodemwaterplan? Neem dan contact op met Matheijs Pleijter via 06 22417080 of mpleijter@aequator.nl.