Weiden in de praktijk: hoe doe je het goed?

Vers gras in de koe door weiden heeft veel voordelen: er is minder krachtvoer nodig, het is een goedkope manier om eigen ruwvoer te benutten en de weidepremie levert extra saldo op. Maar in de praktijk kan weiden een uitdaging zijn: want hoe zorg je voor het beste gras zodat de koe er goed melk van kan maken? 3 deelnemers aan Waterwijsboeren doen daarom mee aan ons demonstratieproject Optimaliseren weidegang.

Gebiedsregisseur Rob Huinink begeleidt het demonstratieproject Optimaliseren weidegang waarvan hij het doel in één zin samen kan vatten: “De koeien meer melk te laten maken van het aanbod gras, passend bij de bedrijfsvoering van de deelnemer.” Om dat te bereiken gebruiken de deelnemende veehouders een graslandhoogtemeter. Met de meter ga je het veld in en meet op verschillende punten in het land grashoogte. Daarmee bepaal je het grasaanbod waardoor je kunt berekenen of het aanbod gras past bij wat je koeien nodig hebben. Huinink: “Dat inzicht maakt bijsturen met krachtvoer gemakkelijker en bespaart kosten.”

Met optimalisatie 10-20% winst te behalen
Goed weiden kan veel opleveren, gelooft Huinink. “Wel 10 tot 20 procent schat ik in. Houd dan rekening met de volgende zaken:

• Bepaal het grasaanbod en -opname aan de hand van de bijvoeding en het aantal uren weidegang. Bij veel grasaanbod kan de bijvoeding omlaag en het aantal uren weidegang omhoog. Bij weinig aanbod is het andersom
• Houd rekening met invloed van weersomstandigheden op grasgroei: bij droger weer groeit gras langzamer en is de grasproductie minder. Bij zonnig en tegelijkertijd vochtig weer schiet gras juist de grond uit
• Houd rekening met het grasstadium: jong gras groeit minder hard dan gras dat al 10cm lang is
• Houd rekening met invloeden op smakelijkheid: een forse regenbui of – later in het seizoen – roestvorming van gras tast de smakelijkheid aan.
• Stuur koeien ‘hongerig’ de wei in: op die manier gaan ze direct volop gras vreten en nemen ze de meeste kg ds aan gras op.
• Hou het tankureum in de gaten. Die moet niet hoger dan 22 zijn en liefst nog onder de 20. Dit is sturen met de hoeveelheid eiwit in het rantsoen.

Bewustwording
De graslandhoogtemeter helpt de deelnemers meer inzicht te krijgen in de grasgroei. Huinink: “En het zorgt er ook voor dat de boer het land in gaat, dat gebeurt lang niet altijd.” De gebiedsregisseur adviseert boeren regelmatig het land in te gaan. “En dus niet vanaf een afstandje kijken, maar door het land heen lopen om te zien hoe het gras erbij staat, hoeveel mest er achtergelaten is enzovoort. Met die inzichten maak je de volgende slag.”

Bemesting
Goed weiden is behalve het effectief benutten van ruwvoer ook gunstig voor bemesting. Via de weidemest brengen de koeien namelijk zelf ook zo’n 20 m3 drijfmest/ha naar de wei en dus kun je volgens Huinink met minder bemesting toe. “Houd daar rekening mee om teveel bemesten en mogelijk uitspoeling te voorkomen.”

Deelnemer Henk Beulink: 
“Aanleiding om mee te doen aan het demonstratieproject optimalisatie weidegang is dat we meer inzicht willen in de werkelijke opbrengst van mijn grasland. Naast ruwvoerwinning, weiden we onze 100 melkkoeien minstens 120 dagen per jaar en doen we aan stalvoeren. Zeker 10.000 kilo DS-opbrengst hebben we dus wel nodig. Met de graslandhoogtemeter meet ik geregeld mijn huiskavel van 10 hectare waardoor ik een beter beeld heb van de groei en opbrengst. Zo kan ik beter inspelen op wanneer ik waar de koeien kan laten weiden. Zo ontdekten we door het meten dat ik wat sneller zou kunnen rouleren tussen de graspercelen. Overigens gaat het ons meer om het inzicht: met een relatief kleine huiskavel benutten we alle percelen en hebben we niet de luxe om het meest optimale perceel voor mijn koeien uit te zoeken.”

Nieuw Hollands Weiden
“Door deelname aan Waterwijs Boeren en in overleg met begeleider Rob beweiden we  sinds vorig jaar volgens het Nieuw Hollands Weiden. In plaats van onze koeien om de 3 à 4 dagen een nieuw perceel aan te bieden, bieden we ze nu dagelijks een nieuw perceel aan. Dagelijks smakelijk, fris, nieuw gras en een constanter aanbod: dat zien we óók terug in de melkproductie. We hebben minder last van schommelingen.”

 

Beweiden
“Weiden hoort bij ons bedrijf, ik en ook de koeien zijn niet anders gewend. Het is ook goed voor de gezondheid van de koe: voor het beenwerk, dagelijkse beweging. De stallen zijn tegenwoordig heel goed en eigenlijk zouden de koeien prima in de stal kunnen blijven, maar bij ons gaat de koe naar buiten. Niet in de laatste plaats vanwege het extra melkgeld.”